ทำไมบุหรี่จึงเลิกยาก?

คำตอบคือ ในควันบุหรี่มีสาร “นิโคติน” ซึ่งเป็นสารเสพติดที่มีฤทธิ์แรงเทียบเท่าเฮโรอีนหรือโคเคน เมื่อสูบไปสักระยะหนึ่งคนเราจะมีการเปลี่ยนแปลงของร่างกายและจิตใจไปในทางติดยา
เมื่อเราสูบบุหรี่นิโคตินจะผ่านปอดเข้าสู่กระแสโลหิตแล้วไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ทำให้มีผลต่ออวัยวะและระบบต่าง ๆ มากหลาย มีผลต่อหัวใจ หลอดเลือด สมอง ระบบต่อมไร้ท่อ และการเปลี่ยนแปลงทางเคมีในร่างกาย นิโคตินสามารถกระจายไปสู่น้ำนมแม่ทำให้มีผลต่อลูก ทั้งยังสามารถผ่านรกไปสู่ทารกในครรภ์
นิโคตินเมื่อเข้าสู่สมองแล้วจะมีผลต่อการทำงานของระบบประสาท ทำให้เกิดความรู้สึกชื่นมื่น ทำให้ติด ซึ่งมีลักษณะสำคัญคือยิ่งเสพยิ่งมีความต้องการมากขึ้น พอถึงระดับหนึ่งคนติดบุหรี่ก็จะต้องสูบบุหรี่ให้มากพอที่จะรักษาระดับนิโคตินนี้เอาไว้เพื่อไม่ให้เกิดอาการถอนยา
อาการถอนนิโคตินมีทั้งอาการทางกายและทางจิตดังนี้ เวียนหัว ซึมเศร้า อัดอั้นตันใจ ไม่อดทน โกรธง่าย วิตกกังวล หงุดหงิดง่าย การนอนหลับผิดปกติ เช่น นอนไม่หลับ ตื่นแล้วงัวเงียไม่ยอมหาย ฝันร้าย ขาดสมาธิ ปวดหัว อ่อนเพลีย หิวอาการมากขึ้น
อาการถอนเหล่านี้เองที่ทำให้เลิกบุหรี่ยาก หลายคนกลับไปสูบใหม่เพราะทนอาการไม่ได้ การเลิกบุหรี่จึงต้องมีการวางแผนในการค่อย ๆ ลดระดับของนิโคตินในเลือดลงมาเพื่อให้เกิดอาการถอนไม่มาก ร่วมกับการรักษาทางจิต และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างเพื่อหลีกเลี่ยงการกลับไปสูบบุหรี่อีก