โปรตีนสกิมเมอร์ (เครื่องช้อนฟอง)

โปรตีนสกิมเมอร์ หรือ เครื่องช้อนฟอง ในที่นี้จะเรียกต่อไปว่า “โปรตีนสกิมเมอร์”

โปรตีนสกิมเมอร์ เป็นเครื่องมือที่มีความสำคัญต่อระบบของตู้ทะเล แม้ว่า จะมีหลายๆคนจะกล่าวยืนยันว่าได้ประสบความสำเร็จ ในการเลี้ยงตู้ทะเล ด้วยระบบอื่น แต่โปรตีนสกิมเมอร์ก็ยังเป็นเครื่องมือที่สำคัญ และมีประโยชน์สำหรับตู้ทะเลเป็นอย่างมาก

โปรตีนสกิมเมอร์ เป็นเครื่องมือที่ทำหน้าที่ช้อนฟองที่จับเอาอณูอินทรีย์ออกจากน้ำ ก่อนที่อณูอินทรีย์เหล่านั้นจะเกิดปฏิกิริยาเน่าเปื่อย และเปลี่ยนเป็นแอมโมเนียในวัฏจักรไนโตรเจน ฟองที่สกิมเมอร์กำจัดออกไปได้นั้นจะประกอบไปด้วย โปรตีน กรดอะมิโน ไขมัน และของเสียอื่นๆ อื่นที่เกิดจากของเสียของสิ่งมีชีวิตในตู้ทะเล

การเลือกซื้อโปรตีนสกิมเมอร์

โปรตีนสกิมเมอร์ที่วางขายอยู่ในตลาดอุปกรณ์ทั่วไปนั้น ต่างมีคุณภาพและขนาดที่แตกต่างกันไป แม้ว่าจะมีโปรตีนสกิมเมอร์รุ่นใหม่ๆ ที่ทะยอยเข้าสู่ตลาดอย่างต่อเนื่อง ซึ่งดูเหมือนจะมีสิ่งที่ดีกว่าที่มีอยู่ อยู่ตลอดเวลา ฉะนั้น แต่การเลือกสกิมเมอร์ซักตัวอย่างชาญฉลาด ควรเลือกซื้อที่เหมาะกับขนาดของตู้ทะเลที่นักเลี้ยงมีอยู่ โดยให้คำนึงถึงกำลังงานที่สัมพันธ์กับการจุของน้ำเป็นหลัก โปรตีนสกิมเมอร์ นั้นควรเลือกให้ถูกกับระดับการทำงาน ไม่เช่นนั้น การมีโปรตีนสกิมเมอร์ก็อาจไม่ได้ช่วยมากนักกับการกำจัดปริมาณของเสีย ที่อยู่ในตู้ทะเล อย่างไรก็ตาม เราควรวางแผนการเลือกให้ดีเพื่อจะ ให้ได้ประโยชน์สูงสุดจากเงินที่เสียไป


ประเภทของโปรตีนสกิมเมอร์

Air Driven

Venturi

Downdraft

สกิมเมอร์แบ่งออกได้ 4 ชนิด คร่าวๆ คือ ชนิดธรรมดา (air-driven), ชนิดคอคอด (venturi), ชนิดเเป่าลง( downdraft ) และชนิด อื่นๆ สกิมเมอร์แต่ละชนิดมีแบบอย่างการทำงานที่แตกต่างกันออกไป สกิมเมอร์ที่เป็นที่นิยม ของนักเลี้ยงตู้ทะเล ระดับ Home Aquarium ในขณะนี้ คือ ชนิดคอคอด (Venturi) ซึ่งได้รับการยอมรับว่าทำงานได้ดีและเหมาะสม ที่สุดในระดับตู้ทะเลขนาดกลาง


การทำงานของโปรตีนสกิมเมอร์


โปรตีนสกิมเมอร์ทำงานโดยการสร้าง “ฟอง” ในหลอดปฏิกิริยา(ตัวเครื่องของสกิเมอร์) เข้าไปผสมกับน้ำที่ไหลผ่านและจับเอา สารประกอบอินทรีย์ที่เป็นของเสียออกจากน้ำ และฟองเหล่านั้นจะถูกดันขึ้นข้างบนจากแรงดันของน้ำ จนล้นออกไปที่ถ้วยรับของเสีย การทำงานลักษณะนี้เป็นหลักการง่ายๆ ที่สามารถรักษาความสะอาดของน้ำในตู้ทะเลได้เป็นอย่างดี โดยของเสียเหล่านี้จะไปถูกเก็บ ไว้ในถ้วยเก็บของเสียในรูปของน้ำสีเขียวหรือสีน้ำตาล เพื่อรอการนำไปทำความสะอาดต่อไป


การบำรุงรักษาสกิมเมอร์

โปรตีนสกิมเมอร์จะสามารถปฏิบัติงานได้ดี ถ้าเราหมั่นบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ เครื่องจะสามารถทำงานได้อย่างดีและมี ประสิทธิภาพที่สุดเมื่อสะอาด และอยู่ในสภาพที่ปกติ ของเสียต่างๆที่อยู่ในถ้วยเก็บของเสียนั้นควรนำออกมาทำความสะอาด อยู่เป็นประจำ ส่วนตัวเครื่องสกิมเมอร์และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องนั้นควรนำออกมาทำความอาดอย่างน้อยเดือนละครั้ง

-การทำความสะอาดปั๊ม การทำความสะอาดปั๊มที่ใช้สำหรับเครื่องโปรตีนสกิมเมอร์จัดว่าเป็นสิ่งสำคัญ เพราะเมื่อปั๊มทำงานไปนานๆนั้น ใบพัดที่อยู่ในตัวปั๊มจะโดนสิ่งสกปรกต่างๆมากปกคลุม ทำให้ปั๊มทำงานไม่เต็มที่ ส่งผลไปยังเครื่องให้ทำงานได้อย่างไม่มีประสิทธภาพอีกด้วย ซึ่งบ่อยครั้งเราจะพบว่ามีคราบหินปูนเกาะอยู่ที่อุปกรณ์ด้านในของใบพัดในตู้ที่มีค่าแคลเซียมสูง การทำความสะอาดนั้น เราสามารถใช้แปรงสีฟันขัดคราบเหล่านั้น หรือ ใช้น้ำส้มสายชูละลายคราบหินปูนออกไป

-การทำความสะอาดคอคอดของสกิมเมอร์ (Venturi) ตรวจเช็คและทำความสะอาดวาวล์คอคอดของน้ำที่ไหลผ่านเข้าไป ในเคื่องโปรตีนสกิมเมอร์เพื่อ กำจัดสิ่งสกปรกที่เกิดขึ้นและเป็นแนวกีดขวางการทำงาน

-เปลี่ยนหัวฟองอากาศ (Air-driven) ควรเปลี่ยนหัวฟองอากาศทุกๆเดือน เพื่อให้ฟองอากาศที่ผลิตขึ้นเพียงพอต่อการขจัดของเสีย ออกจากตู้ทะเล

-ตรวจสอบairpump (Air-driven) สกิมเมอร์ต้องการฟองจากเครื่องปั๊มลมฉะนั้นควรตรวจสอบเครื่องปั๊มลมอยู่เสมอ ว่าอยู่ในสภาพที่สามารถทำงานได้เป็นปกติ


การคำนวณกำลังงานของสกิมเมอร์

อ่านคำอธิบายด้านล่างเกี่ยวกับการประเมินอัตราการพลิกกลับของน้ำ และเลือกระดับการพลิกกลับของน้ำที่คุณต้องการ เพื่อ นำไปคำนวณหากำลังงานของสกิมเมอร์ ที่เหมาะกับตู้ทะเลที่นักเลี้ยงตู้ทะเลทำการเลี้ยง ในกรณีการคำนวณนี้ หากผลออกมาแล้วพบว่ามีตัวเลือกของสกิมเมอร์ที่เหมาะกับตู้อยู่หลายตัว ให้เลือกตัวที่มีกำลังมากที่สุดในตัวเลือก ซึ่งจะเป็นการดีที่สุดต่อคุณภาพน้ำในตู้ การเลือกสิ่งที่ถูกต้องไปใช้กับการเลี้ยง จะเป็นผลดีต่อตู้ทะเลทั้งในระยะสั้นและระยะยาว


การประเมินการพลิกกลับ (แทนที่) ของน้ำในตู้ทะเล

การกลับของน้ำ 1 ครั้ง ต่อ 1ชั่วโมง

เป็นการกลับมาแทนที่ของน้ำที่น้อยที่สุด การทำงานของโปรตีนสกิมเมอร์ระดับนี้ เป็นการทำงานที่แทบจะไม่มีผลกระทบใดๆต่อคุณภาพของน้ำเลย แต่ก็ยังสามารถกำจัดของเสียได้ในกรณีที่ตู้มีสิ่งสกปรกในระดับสูงมาก ยกตัวอย่างโปรตีนสกิมเอร์ในความต้องการนี้ สกิมเมอร์ที่ใช้ควรอยู่ที่ 300GPH สำหรับตู้ 300 แกลลอน.


การกลับของน้ำ 2 ครั้ง ต่อ 1ชั่วโมง

การกลับมาแทนที่น้ำในลักษณะนี้จะได้การทำงานที่ดีกว่า และ น้ำที่ในตู้ก็จะสะอาดกว่าระดับแรก สามรถกำจัดของเสียในระดับที่เป็นสารอินทรีย์ และ สามารถเพิ่มประมาณออกซิเจนให้กับตู้ทะเลอีกด้วย ยกตัวอย่างโปรตีนสกิมเอร์ในความต้องการนี้ สกิมเมอร์ที่ใช้ควรอยู่ที่ 300GPH สำหรับตู้ 150 แกลลอน.


การกลับของน้ำ 3 ครั้ง ต่อ 1ชั่วโมง

การกลับมาแทนที่น้ำในลักษณะนี้ถูกสร้างให้เป็นเครื่องกรองทางชีวภาพก่อนที่น้ำจะเข้าสู่ระบบกรองปกติของตู้ การกลับของน้ำ 3 ครั้งใน 1 ชั่วโมงนี้ มีความเร็วเพียงพอต่อการกำจัดของเสียต่างๆระดับอณูอินทรีย์ และ สารแขวนลอย บางชนิดออกไปก่อนที่จะสะสมเป็นไนเตรท อีกทั้งยังสามารถกำจัดฟอสเฟตที่เป็นต้นเหตุของตะไคร่ต่างๆได้เป็นอย่างดีอีกด้วย ยกตัวอย่างโปรตีนสกิมเอร์ในความต้องการนี้ สกิมเมอร์ที่ใช้ควรอยู่ที่ 300GPH สำหรับตู้ 100 แกลลอน.


การกลับของน้ำ 4 ครั้ง ต่อ 1ชั่วโมง

เป็นอัตราการกลับของน้ำที่เป็นอุดมคติ และเหมาะอย่างยิ่งในการใช้สำหรับการเลี้ยงตู้ทะเลที่มีปะการัง ส่วนใหญ่ การกลับของน้ำระดับนี้ จะได้คุณภาพ น้ำที่ดีสำหรับ ปะการังอ่อน ปะการัง LPS ปลา และสิ่งที่มีชีวิตในตู้ทะเล เราถือว่าการกลับของน้ำระดับ 4 นี้ว่าเป็นการกลับของน้ำระดับสูง ที่สามารถกำจัดของเสียได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ออกซิเจนที่เพิ่มให้กับน้ำในการกลับของน้ำในระดับนี้ จะสามารถช่วงพยุงค่า pH ได้ดี ความสามารถการกำจัดปุ๋ยฟอสเฟต และควบคุมการเกิดของตะไคร่ได้ดี น้ำที่ได้จะสะอาด และมีคุณภาพดี ทั้งยังช่วยให้ค่า พารามิเตอร์ ของน้ำ (water-quality) ของตู้คงที่มากอีกด้วย ยกตัวอย่างโปรตีนสกิมเมอร์ในความต้องการนี้ สกิมเมอร์ที่ใช้ควรอยู่ที่ 300GPH สำหรับแท็งก์ 75 แกลลอน.


การกลับของน้ำ 5 ครั้ง ต่อ 1ชั่วโมง

เป็นระดับการกลับของน้ำในอุดมคติที่เหมาะสำหรับตู้ทะเลที่เลี้ยงปลาอย่างเดียว (fish only) เป็นอย่างยิ่ง เพราะสามารถขจัดของเสียเกือบทุกชนิดที่เป็นอันตรายต่อปลา และ ควบคุมค่าน้ำได้คงที่ แต่ไม่เหมาะสำหรับตู้ทะเลที่เลี้ยงประการัง (Reef tank) เพราะการกลับระดับนี้สามารถรักษาสารอณูอินทรีย์ในตู้ได้น้อยเกินไปสำหรับปะการัง น้ำในตู้จะสะอาด เป็นประกาย และมีความอิ่มตัวออกซิเจนที่สูง การกำจัดปุ๋ยฟอสเฟตสูงมากทำให้ไม่เกิดปัญหาเรื่องตะไคร่ ความสเถียรภาพของน้ำในตู้สูง ยกตัวอย่างโปรตีนสกิมเมอร์ในความต้องการนี้ สกิมเมอร์ที่ใช้ควรอยู่ที่ 300GPH สำหรับแท็งก์ 60 แกลลอน.


การกลับของน้ำ 6 ครั้ง ต่อ 1ชั่วโมง

คือปริมาณาการกลับตัวของน้ำที่สูงมาก คุณภาพของน้ำจะคงที่ตามการผลิตหรือแหล่งที่มาของน้ำ มีระดับออกซิเจนสูง เหมาะสำหรับการขนส่งสัตว์น้ำ ในรถบรรทุกที่ใหญ่ สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับตู้ SPS เพราะมีการกำจัดฟอตเฟตสูงที่สุด และช่วยควบคุมการเปลี่ยนแปลงของค่านำได้ดีที่สุดอีกด้วย ยกตัวอย่างโปรตีนสกิมเมอร์ในความต้องการนี้ สกิมเมอร์ที่ใช้ควรอยู่ที่ 300GPH สำหรับแท็งก์ 50 แกลลอน.


สูตรการคำนวณขนาดของสกิมเมอร์เพื่อใช้ในตู้ทะเล

ระดับการกลับของน้ำในตู้ที่นักเลี้ยงตู้ทะเลต้องการ x ปริมาตรน้ำในตู้ (แกลลอน) = ขนาดของสกิมเมอร์ที่จะต้องใช้


ตัวอย่างการคำนวณ เช่น เลือกการกลับมาแทนที่ของน้ำเพื่อต้องการผลในระดับ 4 ครั้งต่อ 1 ชั่วโมง และ ระดับน้ำในตู้ของนักเลี้ยงมีปริมาตร 180 แกลลอน (US) จะคำนวณได้ดังนี้


4(การกลับของน้ำที่ต้องการ) x 180 (ปริมาณน้ำในตู้:แกลลอน) = 720 GPH (กำลังงานของสกิมเมอร์ที่ตู้ต้องการ)
ฉะนั้น กำลังงานของสกิมเมอร์ คือ ระดับ 720 GPH เพื่อให้คุณภาพน้ำในตู้ได้ประสิทธิผลตามระดับการกลับน้ำที่ 4